Emziren bir anneyle sohbet ediyorsanız, konu mutlaka döner dolaşır süt arttıran yiyeceklere gelir. Lohusaya da bu konuda verilen tavsiyeler kesinlikle bitmez. Bebeğimin 15 günlük döneminde şunu söylemek isterim ki; en sevdiğim öneri uyku! Eğer uykumu güzel alır ve dinlenirsem sütüm artarmış. Her duyduğumda bir gülme tutacak oluyor ki; onun yerine bir hüzün kaplıyor içimi... "Uyku derken?" diye sataşasım geliyor karşımdakine. Uykusuzluğun da verdiği bir sinir durumuyla, "Hangi uyku arkadaşım, gel yenidoğanla akşam sen ilgilen de ben mışıl mışıl uyuyayım." cümleleri dilimin ta ucuna kadar yanaşıyor. O yüzden ben size "İyi bir uyku çekin ki; sütünüz artsın." demeyeceğim, zira bu durum ancak 4-5 saat deliksiz uyuyan azınlıktaki bebeklerin annelerine ait bir lüks.
Ama dinlemek isterseniz başka tavsiyelerde bulunabilirim. Bir kere her anne bilmelidir ki; "Sütüm yetiyor mu?" stresi sütü azaltır. Etraftan gelen "Senin sütün az herhalde, bu bebek belli ki aç." gereksiz yorumları sütü daha da yok eder. O yüzden ne yapıyoruz? Kulakları tıkıyoruz. Hem dış seslere, hem iç endişelere... Sütün yeter, merak etme. Gerçekten yetmiyor ise, doktorun seni uyarır, sütüne ek olarak, takviye mama verirsin, dünyanın da sonu değildir bu durum. O yüzden rahat ol ve bak gör; bu rahatlık sana süt olarak geri dönecek.
Kendini sürekli sınava sokar gibi sütünü sağıp, "Ne kadar çıkıyor?" diye denemelere girme. Sütünü biriktirmek istiyorsan amenna, sağ, buzluğa at. (3 kuralını unutma; oda sıcaklığında 3 saat, buzdolabında 3 gün, buzlukta 3 ay! Derin dondurucun varsa 6 aya kadar...) Ama bebeğinin emmesiyle, makineyi birbirine karıştırma. Zira bebek beslemek duygusal bir iş. Makinene sarılsan da, onunla tatlı tatlı konuşsan da bir bağ kuramayacağın için sütün de eşit miktarda gelmeyecek, bunu aklından çıkartma. Anlayacağın; bebeğin bollukla içerken, makinen yarım biberon doldurabilir.
Bol bol emzir. Ne kadar emerse, o kadar süt olur. Anne vücudu der ki; ''Bu bebek güzel emiyor, daha çok süte ihtiyacı var, ben daha fazlasını üreteyim.'' Emzirmek, sütü arttıran 1. kuralsa, ikincisi de su tüketmek. Günlük sıvından taviz verme. İç içebildiğin kadar. 2 litre suyun yanında, 1 litre de diğer sıvıları mideye indirmeyi unutma. Ekstra olan sıvıların içinde adı üstünde lohusa şerbetini deneyebilirsin. Diğer isimleriyle (kaynayarak pişmesinin yanında, kaynar kaynar içildiği için adını aldığı) kaynar veya kızamık şekeri olan bu şerbet bana güzel süt yapıyor mesela. (İzmir/Gökseli usulü tarifini aşağıda bulabilirsin.) Onun dışında çok tatlı olmayan kompostoyu ve doğal/aktardan aldığın rezeneyi ihmal etme. Çay-kahve yerine rezeneyi tercih edebilirsin.
Herkesten aldığın önerileri tek tek dene çünkü hangisi sende işe yarayacak belli olmaz. Her bünye, her anne birbirinden farklı, tıpkı her bebekte olduğu gibi... Ben ancak bana iyi gelenleri söyleyebilirim. Yan komşun kendine, annen sadece ona süt yapanları sıralayabilir. Emzirme döneminde bir sürü öğütle karşılaştım. Kimisi işe yaradı. Kimisi de fos çıktı. Yani söyleyen zatta işe yaramıştır da, bende işlemedi. O yüzden süt arttırma konusunda annelerin yine kendilerini dinlemeleri gerektiğini düşünüyorum. Bazısında çok süt yapan, diğerinde gaz yapabiliyor. Birine süt içmek çok işe yararken, benim gibi laktoz intoleransı olan bebekli annede insanı çuvallatabiliyor. Gerçi bu durum da tartışma konusu çünkü doktorlar, ''Annenin gazı bebeğe geçmez.'' dese de, bende durumlar farklıydı. Ne gün gazlansam, Mir o gün daha çok kıvranırdı. O yüzden ben, ilk aylar gazlı yiyeceklerden/sütten uzak durmayı tercih etmiştim. Birçok arkadaşımda işe yarayan, süt yapan hazır çaylar, bende mide krampı yapmıştı; bünye.
Ama dinlemek isterseniz başka tavsiyelerde bulunabilirim. Bir kere her anne bilmelidir ki; "Sütüm yetiyor mu?" stresi sütü azaltır. Etraftan gelen "Senin sütün az herhalde, bu bebek belli ki aç." gereksiz yorumları sütü daha da yok eder. O yüzden ne yapıyoruz? Kulakları tıkıyoruz. Hem dış seslere, hem iç endişelere... Sütün yeter, merak etme. Gerçekten yetmiyor ise, doktorun seni uyarır, sütüne ek olarak, takviye mama verirsin, dünyanın da sonu değildir bu durum. O yüzden rahat ol ve bak gör; bu rahatlık sana süt olarak geri dönecek.
Kendini sürekli sınava sokar gibi sütünü sağıp, "Ne kadar çıkıyor?" diye denemelere girme. Sütünü biriktirmek istiyorsan amenna, sağ, buzluğa at. (3 kuralını unutma; oda sıcaklığında 3 saat, buzdolabında 3 gün, buzlukta 3 ay! Derin dondurucun varsa 6 aya kadar...) Ama bebeğinin emmesiyle, makineyi birbirine karıştırma. Zira bebek beslemek duygusal bir iş. Makinene sarılsan da, onunla tatlı tatlı konuşsan da bir bağ kuramayacağın için sütün de eşit miktarda gelmeyecek, bunu aklından çıkartma. Anlayacağın; bebeğin bollukla içerken, makinen yarım biberon doldurabilir.
Bol bol emzir. Ne kadar emerse, o kadar süt olur. Anne vücudu der ki; ''Bu bebek güzel emiyor, daha çok süte ihtiyacı var, ben daha fazlasını üreteyim.'' Emzirmek, sütü arttıran 1. kuralsa, ikincisi de su tüketmek. Günlük sıvından taviz verme. İç içebildiğin kadar. 2 litre suyun yanında, 1 litre de diğer sıvıları mideye indirmeyi unutma. Ekstra olan sıvıların içinde adı üstünde lohusa şerbetini deneyebilirsin. Diğer isimleriyle (kaynayarak pişmesinin yanında, kaynar kaynar içildiği için adını aldığı) kaynar veya kızamık şekeri olan bu şerbet bana güzel süt yapıyor mesela. (İzmir/Gökseli usulü tarifini aşağıda bulabilirsin.) Onun dışında çok tatlı olmayan kompostoyu ve doğal/aktardan aldığın rezeneyi ihmal etme. Çay-kahve yerine rezeneyi tercih edebilirsin.
Herkesten aldığın önerileri tek tek dene çünkü hangisi sende işe yarayacak belli olmaz. Her bünye, her anne birbirinden farklı, tıpkı her bebekte olduğu gibi... Ben ancak bana iyi gelenleri söyleyebilirim. Yan komşun kendine, annen sadece ona süt yapanları sıralayabilir. Emzirme döneminde bir sürü öğütle karşılaştım. Kimisi işe yaradı. Kimisi de fos çıktı. Yani söyleyen zatta işe yaramıştır da, bende işlemedi. O yüzden süt arttırma konusunda annelerin yine kendilerini dinlemeleri gerektiğini düşünüyorum. Bazısında çok süt yapan, diğerinde gaz yapabiliyor. Birine süt içmek çok işe yararken, benim gibi laktoz intoleransı olan bebekli annede insanı çuvallatabiliyor. Gerçi bu durum da tartışma konusu çünkü doktorlar, ''Annenin gazı bebeğe geçmez.'' dese de, bende durumlar farklıydı. Ne gün gazlansam, Mir o gün daha çok kıvranırdı. O yüzden ben, ilk aylar gazlı yiyeceklerden/sütten uzak durmayı tercih etmiştim. Birçok arkadaşımda işe yarayan, süt yapan hazır çaylar, bende mide krampı yapmıştı; bünye.
Bunların dışında, yemeğini önüne koyan biri varsa öğününde ve iyi beslenmek önemli. Tabii yalnızsan bebeğine bakmaktan, kendine sıra gelmesi zor. Hem yorgun olursun, hem vakitsiz. O yüzden bizim kültürün şu bir arada yaşama olayı, ilk günler için nimet. Anneler lohusa kızlarına baksın, taze anneler de yenidoğanlarına; herkes kendi çocuğuna... ''Ne pişmeli? '' derseniz... Yeşil bana çok etkili. Sardırabilecek birini bulabilirsen, zeytinyağlı yaprak sarması benim göğüslerimi süt doldurur, belki senin de... Yaz günüyse ve Ege'den bir el size börülce gönderebilirse, o da çok güzel süt yapar. Zaten ''Sebze, meyve, protein, bakliyat, karbonhidrat tüketin.'' diyorlar. Ee ne kaldı ki geriye? İşte dediğim gibi... Deneme, yanılma yöntemi. Kendine ne iyi geliyor bulabilme... Ama çok hızlı çözüyorsun, merak etme! Hemen göğüslerde yediğin gıda hissediliyor. ''Hah, buldum yemem gerekeni!'' diyorsun. Bunlar dışında hızlıca denenebilecek; yulaf ezmesi, fesleğen, koyu yeşil yapraklı sebzeler(sarma, börülce, semizotu, ıspanak, pazı... mevsimine göre...), dereotu, dut, üzüm, havuç, yoğurt (süt gaz yapar ama yoğurt candır), tatlı olarak hurma, sütün yağ oranını arttırmak için ceviz-badem, kahvaltıda peynir-yumurta, akşamları balık, daha önce de söylediğim gibi lohusa şerbeti, rezene ve hepsinden önemlisi bol su şarttır!
Yukarıda saydıklarımdan daha faydalısı ise; etrafa karşı silahları kuşan, kulakları tıka, gönül rahatlığıyla emzir. Biz anneler, bebeklerimize yeteriz, hiç merak etme! Endişe, korku en büyük düşmanımız. Her ay yeni endişeler beynimi kemiriyordu. ''Herkes beceriyor bebeğini doyurmayı, ben yetiremiyorum sütümü.'' gibime geliyordu. Bu konuda söyleyebileceğim tek şey var: Kendime eziyet etmişim!
Lohusa Şerbeti Tarifi / www.gokseli.com
1/2 kg kızamık şekeri
1 bardak toz şeker (tatlı istenirse daha fazla konmalı ama çok tatlı olmasının süte hiçbir yararı yok)
3-4 çubuk tarçın
25-30 adet karanfil
Büyükçe bir tutam ıhlamur (stresi azaltır, rahatlama sağlar)
İsteğe bağlı zencefil (ben sevmediğim için koymuyoruz)
10 bardak su
Yapılışı:
Kızamık şekeri, toz şeker ve su kaynatılır. Diğer tüm baharatlar tülbentin içine sarılır ve kaynayan şerbetin içine atılarak, kısık ateşte yarım saat kaynatılır. Kaynarın içinden tülbent çıkarıldıktan sonra şerbet servise hazırdır. Hem sıcak, hem soğuk servis edilebilir. Saklarken, buzdolabında muhafaza etmeniz gerekir.
Üzerine:
250 g. çiğ badem ağartılır, ikiye ayrılıp, fırında 150 derecede kavrulur. Yalnız çok dikkat etmek gerekir çünkü birden/çok çabuk renk değiştirir. Hafif pembeleşince fırından çıkarılıp, soğumaya bırakılmalıdır. Bademleri kavanoza alıp, buzdolabında uzun süre yumuşamadan saklayabilirsiniz.
Yukarıda saydıklarımdan daha faydalısı ise; etrafa karşı silahları kuşan, kulakları tıka, gönül rahatlığıyla emzir. Biz anneler, bebeklerimize yeteriz, hiç merak etme! Endişe, korku en büyük düşmanımız. Her ay yeni endişeler beynimi kemiriyordu. ''Herkes beceriyor bebeğini doyurmayı, ben yetiremiyorum sütümü.'' gibime geliyordu. Bu konuda söyleyebileceğim tek şey var: Kendime eziyet etmişim!
Lohusa Şerbeti Tarifi / www.gokseli.com
1/2 kg kızamık şekeri
1 bardak toz şeker (tatlı istenirse daha fazla konmalı ama çok tatlı olmasının süte hiçbir yararı yok)
3-4 çubuk tarçın
25-30 adet karanfil
Büyükçe bir tutam ıhlamur (stresi azaltır, rahatlama sağlar)
İsteğe bağlı zencefil (ben sevmediğim için koymuyoruz)
10 bardak su
Yapılışı:
Kızamık şekeri, toz şeker ve su kaynatılır. Diğer tüm baharatlar tülbentin içine sarılır ve kaynayan şerbetin içine atılarak, kısık ateşte yarım saat kaynatılır. Kaynarın içinden tülbent çıkarıldıktan sonra şerbet servise hazırdır. Hem sıcak, hem soğuk servis edilebilir. Saklarken, buzdolabında muhafaza etmeniz gerekir.
Üzerine:
250 g. çiğ badem ağartılır, ikiye ayrılıp, fırında 150 derecede kavrulur. Yalnız çok dikkat etmek gerekir çünkü birden/çok çabuk renk değiştirir. Hafif pembeleşince fırından çıkarılıp, soğumaya bırakılmalıdır. Bademleri kavanoza alıp, buzdolabında uzun süre yumuşamadan saklayabilirsiniz.
anne sütü ile bilgiler
Etiketler
